Parkowanie na chodniku. Gdzie wolno?

Parkowanie na chodniku to temat, który budzi wiele emocji. Z jednej strony kierowcy walczą o każdą wolną przestrzeń w zatłoczonych miastach, z drugiej – piesi skarżą się na ograniczanie ich przestrzeni. Jakie zasady rządzą parkowaniem na chodniku? Ile miejsca trzeba zostawić dla pieszych? Czy wszędzie można parkować na chodniku dwoma lub czterema kołami?

Definicja chodnika w polskim prawie

Na początku warto zrozumieć, czym dokładnie jest chodnik w myśl polskiego prawa. Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym (art. 2 pkt 9), chodnik to „część drogi przeznaczona dla ruchu pieszych”. W praktyce oznacza to każdą powierzchnię wydzieloną dla pieszych, znajdującą się obok jezdni, oddzieloną zazwyczaj krawężnikami, pasem zieleni lub innymi elementami infrastruktury.

Podstawowe zasady parkowania na chodniku

Parkowanie na chodniku jest dozwolone w określonych sytuacjach, ale wiąże się z szeregiem wymagań. Główne zasady wynikają z art. 47 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz z kodeksu wykroczeń. Oto kluczowe reguły:

Część pojazdu na jezdni: Parkowanie na chodniku jest dozwolone tylko w przypadku, gdy pojazd częściowo znajduje się na jezdni, a częściowo na chodniku. Całkowite parkowanie na chodniku (czterema kołami) jest możliwe jedynie wtedy, gdy pozwala na to oznakowanie poziome lub pionowe.

Minimalna szerokość dla pieszych: Kierowca ma obowiązek zapewnić pieszym co najmniej 1,5 metra wolnej przestrzeni na chodniku. W praktyce oznacza to, że jeśli szerokość chodnika jest mniejsza niż 2 metry, parkowanie na nim jest zabronione.

Brak przeszkód dla pieszych: Nawet jeśli zachowana zostanie minimalna szerokość, pojazd nie może utrudniać ruchu pieszym, w tym osobom niepełnosprawnym, rodzicom z wózkami czy dzieciom.

Zakaz na drogach o wyższym priorytecie: Na drogach wojewódzkich, krajowych i powiatowych parkowanie na chodniku jest z reguły zabronione, chyba że znaki drogowe wskazują inaczej.

Oznakowanie umożliwiające parkowanie na chodniku

Dopuszczenie parkowania na chodniku może być wyraźnie oznaczone za pomocą znaków pionowych lub poziomych. Najczęściej są to:

• Znak D-18 („parking”) z dodatkowym oznaczeniem wskazującym, że parkowanie jest dozwolone na chodniku.
• Linie poziome na chodniku wyznaczające miejsca parkingowe.
• Tabliczki informacyjne z dopuszczeniem parkowania dwoma lub czterema kołami.

Bez odpowiednich oznaczeń parkowanie na chodniku może być uznane za wykroczenie, za co grozi mandat.

Mandaty za nieprawidłowe parkowanie na chodniku

Nieprawidłowe parkowanie na chodniku może skutkować karą finansową. W 2025 roku taryfikator mandatów przewiduje następujące stawki:

• 200 zł: Parkowanie na chodniku bez zachowania 1,5 metra wolnej przestrzeni.
• 300 zł: Parkowanie całkowicie na chodniku bez odpowiedniego oznakowania.
• 500 zł: Blokowanie chodnika w sposób uniemożliwiający ruch pieszym.

Dodatkowo policja lub straż miejska może zlecić odholowanie pojazdu na koszt właściciela, jeśli auto stwarza zagrożenie lub znacząco utrudnia ruch.

Parkowanie dwoma kołami a czterema kołami – jakie są różnice?

Parkowanie dwoma kołami na chodniku jest bardziej powszechne i częściej dopuszczalne niż parkowanie całym pojazdem. W praktyce oznacza to, że:

• Dwoma kołami: Dopuszczalne w większości miejsc, pod warunkiem, że pozostawiona zostanie minimalna szerokość dla pieszych.
• Czterema kołami: Dopuszczalne tylko w miejscach wyraźnie oznaczonych. W miastach coraz częściej wprowadza się zakazy parkowania całkowitego na chodnikach, by chronić przestrzeń dla pieszych.

Chodniki w strefach zamieszkania i strefach ruchu

Szczególne zasady obowiązują w strefach zamieszkania. Tam piesi mają pierwszeństwo, a parkowanie jest dozwolone wyłącznie w miejscach wyznaczonych. Oznacza to, że na chodniku w strefie zamieszkania nie wolno parkować nawet przy spełnieniu wymagań dotyczących szerokości.

Z kolei w strefach ruchu obowiązują ogólne zasady parkowania, takie jak na drogach publicznych.

A na filmie ul. Pielęgniarek w Krakowie i akcja Straży Miejskiej.