Karambol pod Gdańskiem. Śmierć czterech osób. Policja wyjaśnia, jak mogło do niego dojść

Wczoraj, tj. 18 października, pod Gdańskiem, tuż po godzinie 23 doszło do tragicznego w skutkach karambolu. Na ekspresówce S7 w miejscowości Borkowo, między wjazdem Lipce a Gdańsk Południe, w miejscu gdzie trwały prace drogowe, zderzyło się około 20 pojazdów, w tym ciężarówki. Niestety cztery osoby nie żyją, 15 zostało rannych.

Rozmiar katastrofy poraża. Niektóre samochody zostały doszczętnie zmiażdżone, kilka całkowicie się spaliło.

Fot. Ochotnicza Straż Pożarna w Lublewie Gdańskim

Jak informuje pomorska policja według wstępnych ustaleń 37-letni kierowca ciężarówki z naczepą najechał na tył poprzedzających pojazdów. Mężczyzna został przebadany na zawartość alkoholu przez policjantów, był trzeźwy. Policjanci zabezpieczyli również do badań mechanoskopijnych pojazd, którym jechał 37 latek. Decyzją prokuratora mężczyzna został zatrzymany.

Fot. Komenda Powiatowa Policji w Pruszczu Gdańskim

Karambole na drogach są jednym z najgroźniejszych typów wypadków komunikacyjnych. Kiedy na autostradzie lub drodze szybkiego ruchu dochodzi do takiej kolizji, skutki są dramatyczne: dużo rannych, ogromne szkody materialne i, niestety, nierzadko ofiary śmiertelne. Dlaczegodochodzi do karamboli? Jakie są ich przyczyny i jakie mechanizmy za nimi stoją?

Czym jest karambol?

Karambol to wielopojazdowa kolizja, do której dochodzi na skutek zderzenia się wielu pojazdów w krótkim odstępie czasu i w jednym miejscu. Najczęściej mają miejsce na autostradach i drogach szybkiego ruchu, gdzie prędkości są wysokie, a kierowcy mają ograniczone możliwości manewrowania. Charakterystyczne dla karamboli jest to, że jeden wypadek pociąga za sobą kolejne. Kiedy jeden pojazd zderzy się z drugim, nadjeżdżające z tyłu auta często nie są w stanie w odpowiednim czasie zareagować i hamować, co prowadzi do lawinowego wzrostu liczby uczestników kolizji.

Najczęstsze przyczyny karamboli

1. Złe warunki pogodowe

Najczęściej wymienianą przyczyną karamboli są złe warunki atmosferyczne. Mgła, opady deszczu, śnieg, a nawet silny wiatr mogą dramatycznie obniżyć widoczność i przyczepność pojazdów na drodze. Na przykład w gęstej mgle kierowcy mogą mieć problem z dostrzeżeniem pojazdów przed sobą, co znacząco zwiększa ryzyko zderzeń. Niekorzystne warunki atmosferyczne zmniejszają także czas reakcji oraz możliwość skutecznego hamowania, co przyczynia się do eskalacji kolizji.

2. Nadmierna prędkość

Kierowcy poruszający się z nadmierną prędkością mają mniej czasu na reakcję, gdy widzą przeszkodę na drodze. Nawet jeśli kierowca pierwszego pojazdu hamuje na czas, nadjeżdżające z tyłu pojazdy mogą nie być w stanie zatrzymać się na czas. Na autostradach, gdzie prędkości są znacznie wyższe niż na zwykłych drogach, skutki są szczególnie groźne – energia uderzenia jest większa, a liczba pojazdów w karambolu wzrasta.

3. Niedostosowanie odstępów między pojazdami

Jednym z podstawowych błędów popełnianych przez kierowców, który prowadzi do karamboli, jest jazda „na zderzaku”. Zbyt mała odległość między pojazdami w warunkach autostradowych to prosta droga do poważnych kolizji. Jeśli kierowca jadący przed nami nagle zahamuje, mamy bardzo mało czasu na reakcję. Gdy prędkość jest wysoka, a odległość minimalna, nieuchronnie prowadzi to do wypadku.

4. Brak koncentracji i zmęczenie kierowców

Kolejną istotną przyczyną karamboli jest dekoncentracja lub zmęczenie kierowców. Jazda długodystansowa na autostradach może być monotonna, co zwiększa ryzyko „mikrosnu” lub chwilowej nieuwagi. Często wystarczy ułamek sekundy nieuwagi, aby doszło do tragicznych skutków. W karambolu jeden moment nieuwagi jednego kierowcy może uruchomić lawinę zdarzeń, które obejmą kilkadziesiąt pojazdów.

5. Błędy w ocenie sytuacji

W wielu przypadkach kierowcy popełniają błędy w ocenie sytuacji, co skutkuje nieadekwatną reakcją na zagrożenie. Przykładem może być zbyt gwałtowne hamowanie lub nieprawidłowe manewry na śliskiej nawierzchni, które wywołują poślizg i w konsekwencji – karambol.

6. Czynniki losowe

Czasami karambole wynikają z czynników, które trudno przewidzieć lub kontrolować. Może to być nagłe pojawienie się dzikiego zwierzęcia na drodze, awaria techniczna pojazdu lub niespodziewane przeszkody na jezdni (np. przewrócone drzewo czy duży przedmiot, który wypadł z pojazdu ciężarowego).

Mechanika karamboli

Karambole mają specyficzny charakter – są wynikiem efektu domina. Pierwszy zderzający się pojazd często nie jest świadomy tego, że staje się przyczyną serii kolejnych zderzeń. Po pierwszym uderzeniu włącza się mechanizm, w którym kolejne samochody wpadają na siebie w wyniku zbyt małej odległości i braku czasu na reakcję.

Ważną rolę odgrywają tutaj siły fizyczne. Pojazdy poruszające się z dużą prędkością mają znacznie większą energię kinetyczną. Gdy samochód nagle hamuje lub uderza w inny pojazd, energia ta musi zostać rozproszona. Jeśli droga jest śliska, a pojazdy zbyt blisko siebie, nie mają one miejsca na zatrzymanie i dochodzi do kolejnych kolizji.

Największe karambole w Polsce w ostatnich latach

1. Karambol na A4 w 2020 roku

Jednym z największych karamboli w Polsce w ostatnich latach miał miejsce 10 stycznia 2020 roku na autostradzie A4 w okolicach Wrocławia. W wyniku gęstej mgły doszło tam do zderzenia 11 pojazdów, w tym ciężarówek i samochodów osobowych. Na skutek tego wypadku kilkadziesiąt osób zostało rannych, a autostrada była zablokowana przez wiele godzin. Pojawiły się trudności w dotarciu służb ratunkowych na miejsce zdarzenia, co dodatkowo komplikowało akcję ratunkową.

2. Karambol na S8 w 2018 roku

W marcu 2018 roku na trasie S8 w okolicach Zambrowa doszło do zderzenia ponad 30 samochodów. Główną przyczyną wypadku była gęsta mgła, która ograniczyła widoczność do zaledwie kilkudziesięciu metrów. Kierowcy jadący z dużą prędkością nie byli w stanie zareagować na czas, co doprowadziło do masowego zderzenia. W wypadku tym zginęły 2 osoby, a kilkadziesiąt zostało rannych.

3. Karambol na A1 w 2016 roku

Kolejny tragiczny karambol wydarzył się w lutym 2016 roku na autostradzie A1 w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego. W gęstej mgle zderzyło się około 50 pojazdów. Na miejscu zginęły 2 osoby, a ponad 30 zostało rannych. Akcja ratunkowa trwała kilkanaście godzin, a autostrada była zablokowana przez prawie dobę. Był to jeden z największych karamboli w Polsce pod względem liczby pojazdów biorących udział w zdarzeniu.

4. Karambol na A2 w 2014 roku

W marcu 2014 roku na autostradzie A2 niedaleko Poznania doszło do zderzenia ponad 20 samochodów. Przyczyną wypadku były trudne warunki pogodowe – gęsta mgła oraz śliska nawierzchnia. W wyniku karambolu kilka osób zostało poważnie rannych, a autostrada została całkowicie zablokowana na wiele godzin.

Jak unikać karamboli?

Choć nie zawsze można przewidzieć i uniknąć karambolu, istnieje kilka zasad, które mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wypadków tego typu:

1.   Dostosowanie prędkości do warunków panujących na drodze – w trudnych warunkach atmosferycznych warto zwolnić, nawet jeśli przepisy dopuszczają wyższą prędkość.

2.   Utrzymywanie bezpiecznego odstępu – zawsze należy zachować odpowiedni dystans do pojazdu jadącego przed nami, szczególnie na autostradach.

3.   Zwiększona koncentracja za kierownicą – długa jazda może być męcząca, ale warto robić regularne przerwy i unikać dekoncentracji.

4.   Ostrożność w trudnych warunkach – gdy widoczność jest ograniczona, należy zwiększyć czujność i być gotowym do natychmiastowej reakcji.