Leasing finansowy — księgowanie. Kilka istotnych informacji

Leasing finansowy to forma umowy między przedsiębiorstwem lub osobą fizyczną a instytucją finansującą (leasingodawcą). Na mocy umowy leasingu najemca może korzystać z nabytych aktywów, takich jak: sprzęt, maszyny czy samochody, przez określony czas, a po jej zakończeniu może zakupić przedmioty. Dokument ma moc prawną i określa warunki transakcji.

Leasing finansowy podlega księgowaniu. Rzeczy nabyte traktowane są jak aktywa, gdyż jest to składnik aktywów trwałych, nawet gdy formalnie nie stają się własnością firmy. Rejestruje się zobowiązania finansowe z tytułu przedmiotu leasingu oraz koszty finansowe, takie jak: ubezpieczenie, serwisowanie, amortyzacja. Dane wpisuje się po stronie WN (strona debetowa), konto ma również drugą stronę MA (strona kredytowa) do ewidencjonowania.

Kwalifikacja bilansowa i podatkowa umowy leasingu

Kwalifikacje umowy leasingu finansowego zależą od tego, czy przedsiębiorstwo traktuje leasing przedmiot leasingu w bilansie, jako zakup, czy koszt operacyjny.

Kwalifikacja bilansowa

Jeśli umowa leasingu jest traktowana jako leasing finansowy oznacza, że najemca traktuje rzeczy jak tytuł własności przedmiotu leasingu. W bilansie są aktywa (składnik aktywów trwałych) i zobowiązania finansowe dotyczące leasingu finansowego.

Natomiast w przypadku leasingu operacyjnego, nie występują aktywa i zobowiązania finansowe w bilansie. Przy kwalifikacji bilansowej ważne jest analizowanie okoliczności związanych z umową leasingową. Standardy księgowości określają, jakie kryteria muszą zostać spełnione, aby umowę leasingu uznać za leasing finansowy lub operacyjny.

Kwalifikacja Podatkowa

Kiedy chodzi o leasing finansowy, zawarcie umowy pozwala korzystać firmie z pewnych ulg podatkowych, gdy traktuje przedmiot jako zakupiony. Zobowiązania finansowe w leasingu finansowym mogą być uznawane za koszty operacyjne, co ma wpływ na podatki.

Natomiast zawarcie umowy na leasing operacyjny, płatności są rejestrowanie jako koszty operacyjne, co również wpływa na wysokość podatków przedsiębiorstwa. W leasingu operacyjnym nie ma elementu finansowego jak w przypadku leasingu finansowego, dlatego płatnik nie dokonuje odliczeń odsetek.

Prezentacja umów leasingu w bilansie

W związku z wprowadzeniem Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSSF/IFRS 16), począwszy od stycznia 2019 roku, uległo zmianie podejście do prezentacji umów leasingowych. IFRS 16 wprowadziło bardziej jednolite traktowanie umowy leasingowej, co oznacza, że większość dokumentów, głównie operacyjnych, musi być ujmowana w bilansie przedsiębiorstwa (najemcy).

Prezentacja umów leasingu w bilansie zależy od kwalifikacji, czyli o sposobie korzystania z danych przedmiotów. Kluczową rolę ma oczywiście umowa leasingu, ponieważ przy finansowym dodaje się aktywa, zobowiązania finansowe oraz inne wydatki, natomiast przy leasingu operacyjnym, są tylko koszty operacyjne, czyli płatności leasingowe ujmowane w sprawozdaniach zysków i strat.

Część odsetkowa raty leasingu bez limitu ujmowania w kosztach

Z tytułu leasingu finansowego, rata zawiera część kapitałową i odsetkową i obejmuje wydatki związane z finansowaniem nabycia środków trwałych (aktywów). Składa się ona część kapitałową i odsetkową z odsetek od kapitału pozostałego do spłaty oraz innych kosztów. Rata jest tu podzielona na część kapitałową – spłatę wartości rzeczy i część odsetkową.

Przy leasingu finansowym, części odsetkowe opłat leasingowych stanowią koszty uzyskania przychodu. Jeśli chodzi o leasing operacyjny, najemca otrzymuje fakturę, która jest jego kosztem podatkowym. Nie uwzględnia w kosztach spłaty części kapitałowej. 

Część odsetkowa raty leasingu bez limitu oznacza, że najemca w ramach umowy leasingowej, uwzględnia w swoich kosztach podatkowych pełną kwotę odsetek, bez względu na ich wysokość. Brak limitu daje większą elastyczność firmie, pozwalając wykorzystywanie wszystkich odliczeń podatkowych z tytułu odsetek leasingowych. 

Jak księgować leasing finansowy?

W księgach rachunkowych korzystającego z leasingu przedsiębiorstwa, konieczne jest zarachowanie części kapitałowej i zarachowanie części odsetkowej. W myśli ustawy o rachunkowości obowiązuje ewidencja opłat. Opłata wstępna jest księgowana po podpisaniu umowy leasingowej i dokonaniu wpłaty.

Firma rejestruje aktywa, które są przedmiotem umowy leasingowej, jako swoje środki trwałe. W przypadku leasingu finansowego, w księgach rachunkowych firma odlicza koszty finansowe: odpisy amortyzacyjne, ubezpieczenie, serwisowanie, VAT, naliczony podlegający odliczeniu.

Na co zwrócić uwagę podpisując umowę leasingową?

Leasing jest dobrym rozwiązaniem i często tańszym niż kredyt. Dodatkowo procedura podpisania umowy leasingu jest szybka. Korzystają z tego modelu firmy, które nie mogą otrzymać pożyczki na zakup samochodu, sprzętu czy maszyny.

Należy zawsze wybrać leasing finansowy lub operacyjny, w celach ewidencjonowania w księgach rachunkowych. Każdy model ma inny wpływ na koszt uzyskania przychodu. Jednak przed podjęciem decyzji konieczne jest poznanie zalet i wad każdej z form.

Na co zwracać uwagę planując podpisanie umowy leasingowej?

Czas obowiązywania umowy leasingowej – wykupienie po zakończeniu umowy leasingowej stanie się nieopłacalne, gdy dojdzie do diametralnego spadku wartości rynkowej przedmiotu leasingu.

Ubezpieczenie na umowie leasingowej – ważne są zasady korzystania z ubezpieczenia oraz ponoszone opłaty manipulacyjne, dotyczące wartości bieżącej opłat leasingowych.

Wysokość rat – należy dostosować wysokość opłat leasingowych oraz terminy wpłat do własnych możliwości. Pamiętajmy, że ich wartość jest określana m.in. za pomocą stopy procentowej leasingu. Trzeba też sprawdzić, czy umowa leasingowa zawiera dodatkowe opłaty.

Wykup przedmiotu – ważne jest rozliczenie po zakończeniu umowy leasingowej. Należy poznać zasady, na jakich można rozliczać z leasingodawcą.

Przeczytanie umowy leasingowej przed jej podpisaniem, jest podstawową kwestią, ponieważ pozwala uniknąć problemów i gwarantuje uczciwe warunki dla obu stron.

Leasing finansowy a operacyjny – wady i zalety

Rozliczenie opłat leasingowych w księgach rachunkowych nie jest jedyną różnicą między dwoma modelami. Każdy z nich ma zalety i wady.

Leasing finansowy pozwala po zakończeniu umowy, przejąć na własność aktywa korzystać z nich długoterminowo, ale księgowość jest bardziej złożona. Natomiast leasing operacyjny jest bardziej elastyczny, pozwalając najemcy nabywać coraz nowsze środki trwałe, co jest dobrym rozwiązaniem biznesowym. Wadą natomiast są ponoszone wyższe koszty obsługi leasingu niż w przypadku zakupu samego środka trwałego.

Zawsze warto dokładnie rozważyć, co jest korzystniejsze dla biznesu.