Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów niekonstytucyjny

Można mieć różne zdanie na temat obecnego składu Trybunału Konstytucyjnego, jego działań, zaangażowania politycznego, ale z najnowszym wyrokiem TK trudno się nie zgodzić. Oto pięcioro sędziów TK, pracujących pod przewodnictwem  Krystyny Pawłowicz, uznało za niekonstytucyjne "obligatoryjne zobowiązanie sądu do orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wobec sprawców powtórnie skazanych za przestępstwo prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości." 

W uzasadnieniu orzeczenia sędzia TK Justyn Piskorski wskazał, że we wspomnianym przepisie kodeksu karnego "swoboda wymierzanego przez sąd wymiaru środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów została w bardzo znaczącym stopniu ograniczona przez ustawodawcę", który "przejmując kompetencje władzy sądowniczej, z góry określił, jaka sankcja ma zostać wymierzona w razie wystąpienia określonych w przepisie okoliczności" (...)

"Co więcej, ustawodawca sprowadził do wspólnego mianownika sprawców przestępstw materialnych, o poważnych skutkach, oraz przestępstwa formalnego, tym samym uniemożliwiając sądowi dostosowanie wymiaru środka karnego do charakteru naruszonego dobra i następstw popełnionego czynu, przez co jeszcze bardziej ograniczył minimum wyłączności kompetencyjnej sądu" (...) Sąd jest "zmuszony zastosować taką samą reakcję zarówno w odniesieniu do sprawcy katastrofy w ruchu drogowym, jak i do osoby, która prowadziła pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości, wprawdzie powodując większe ryzyko sprowadzenia przez nią ujemnego następstwa, jednakże taki skutek się nie ziścił".

Podsumowując: przepisy prawa nie mogą zmuszać sądu do identycznego, bardzo surowego karania tego, kto spowodował jedynie zagrożenie i tego, kogo postępowanie doprowadziło do nieszczęścia, czyli wypadku. 

Ktoś się zdziwi, dlaczego słowa jedynie nie wziąłem w cudzysłów. Ktoś oburzy się twierdząc, że z patologią w ruchu drogowym trzeba walczyć wszelkimi sposobami, wypalać zło rozżarzonym żelazem. I tak się dzieje. Uznanie prowadzenia pojazdu mechanicznego z ponad 0,5 prom. alkoholu w organizmie nie za wykroczenie, lecz za przestępstwo, za które można trafić do więzienia... Konfiskata pojazdu dla kierowców z 1-1,5 promilami... Zakwestionowany właśnie przez TK przepis o obligatoryjnym, dożywotnim odbieraniu prawa jazdy alkoholowym recydywistom... Prawo mamy srogie i stale zaostrzane, tymczasem wcale nie jestem przekonany, że liczby i fakty rzeczywiście uprawniają do mówienia o "pladze pijaństwa na polskich drogach". Po takie określenie bardzo chętnie sięgają twórcy nagłówków doniesień medialnych, antyalkoholowi i antysamochodowi aktywiści, rozemocjonowani komentatorzy, część polityków. Spójrzmy jednak na dane statystyczne... 

W 2023 r. policja na prowadzeniu pojazdów na podwójnym gazie przyłapała 95 639 kierowców. 45 931 spośród nich usiadło za kierownicę mając 0,2 - 0,5 prom. W wielu krajach nie poniosłoby z tego powodu żadnych konsekwencji. Tych, u których wykryto ponad 0,5 prom. było 49 708. Dużo? I tak, i nie. Tak, bo każdy taki przypadek jest godny potępienia. Nie, zważywszy całkowitą liczbę przeprowadzonych testów trzeźwości: ponad 13,8 miliona. Oznacza to, że z punktu widzenia art. 178a kodeksu karnego nadmiar promili stwierdzono u jednej na 278 zbadanych osób. 0,36 proc. ogółu. W zdecydowanej większości państw naszego kontynentu jest pod tym względem nieporównanie gorzej. Na przykład w Belgii odsetek nietrzeźwych kierowców, ujawnionych podczas kontroli (dużo rzadszych niż u nas) sięga 1,6 proc., a w Hiszpanii 2,4 proc.  

Polska wzorem dla Europy? Nie do końca, gdyż w 2023 r., zacytujmy fragment raportu Komendy Głównej Policji, "kierujący będący pod działaniem alkoholu byli sprawcami 189 wypadków ze skutkiem śmiertelnym (12,9% ogółu wypadków śmiertelnych z winy kierujących), w których zginęło 212 osób (13,1% ogółu zabitych w wypadkach spowodowanych przez kierujących)."

Rzadko siadamy za kierownicę będąc pod wpływem alkoholu, ale jeżeli już, to jesteśmy groźni dla siebie i innych uczestników ruchu. Nie należy stąd jednak wyciągać wniosku, że należałoby organizować specjalne kursy, uczące, jak  bezpiecznie jeździć po pijanemu...

CLACSON